ถ้ามนุษย์ปล่อยให้ ChatGPT ช่วยทำกิจกรรมทุกอย่าง สมองเราจะขี้เกียจจริงไหม? ทีมวิจัย MIT จากต่างประเทศ หยิบคำถามนี้มาทดลองแบบจริงจัง แบบไม่ใช่แค่ดูผลงาน แต่จับสัญญาณสมองกันสด ๆ เลย

ทีม MIT Media Lab ชวนอาสาสมัคร 54 คนมา นั่งเขียนเรียงความ 20 นาที ต่อเนื่อง 3 รอบ แล้ววัดคลื่นสมองด้วย EEG ตลอดเวลา ก่อนจะสลับเครื่องมือในรอบที่ 4 เพื่อดูผลเปลี่ยนผ่านจริง ๆ

ทดสอบ

รูปแบบการใช้เครื่องมือ แบ่งเป็น 3 กลุ่ม

  1. ใช้ ChatGPT เต็มที่
  2. ค้นเว็บด้วย Google เท่านั้น แต่ห้ามใช้ ChatGPT
  3. คิดเองล้วน ไม่มีตัวช่วย
กลุ่มผู้ทดลองใช้ ChatGPT 3 กลุ่ม มีมหาวิทยาลัย MIT, Wellesiey, Harvard, Tufts และ Northeastern

ผลลัพธ์

อันดับ 1 สมองทำงานหนักสุด เมื่อคิดเอง

อันดับ 2 ลดลง เมื่อใช้กูเกิล และ

อันดับ 3 ต่ำสุดเมื่อพึ่ง ChatGPT

คลื่น alpha-beta-theta-delta ของกลุ่ม LLM หดลงทุกย่าน จึงสรุปได้ว่าการพึ่ง Bot ทำให้สมองออกแรงน้อยจริง ๆ

  • 83 % ของผู้ใช้บอต ยกประโยคที่เพิ่งเขียนผิด
  • เนื้อหากระจุก เรื่องราววนอยู่กับตัวอย่างเดิม ๆ (เช่น นักปรัชญาก็พูดถึง Plato ซ้ำ ๆ)
  • รู้สึกไม่ใช่งานเรา รายงานว่าเป็นเจ้าของผลงานน้อยกว่ากลุ่มอื่นชัดเจน

ลองสลับกลุ่ม

1. คนที่เคยใช้ ChatGPT แล้วต้องกลับมาคิดเอง สมองยังไม่ยอมเร่งเท่าเดิม 2. คนที่เคยคิดเองแล้ว ลองใช้ Bot สมองกลับพุ่งสูงอีกรอบ เพราะตื่นเต้นกับเครื่องมือใหม่

งานวิจัยบอกอะไรเรา

เขียนเร็ว-สบายขึ้น ไม่ได้หมายถึง สมองได้ออกกำลังกาย

– คนที่พึ่ง Bot อย่าง ChatGPT มาก ๆ มีสัญญาณใช้สมองน้อยลง ระหว่างทำงานเขียน เมื่อเทียบกับคนที่ค้นเว็บ หรือคิดเองล้วน

เสี่ยงสร้าง Cognitive Debt

    สมองที่ไม่ถูกฝึกให้คิดลึกบ่อย ๆ จะเริ่มเสียความสามารถด้านวิเคราะห์ – จำได้ไม่แม่น รู้สึกไม่เป็นเจ้าของงาน

    แนวทางแก้เรื่องนี้

    1. ให้ Bot เป็นผู้ช่วย ไม่ใช่ให้ทำทุกอย่าง

    • ใช้มันหา Structure หรือเช็กไวยากรณ์ แล้วปรับเนื้อหาด้วยตัวเอง

    2. ฝึกเขียนเรื่องสั้น วันละย่อหน้า

    • ปิด Bot 10 – 15 นาที เขียนความเห็นหรือสรุปเรื่องที่อ่านเอง เพื่อยืดกล้ามเนื้อสมอง

    3. ทดสอบตัวเองหลังใช้ Bot

    • ปิดหน้าจอแล้ว เล่าประเด็นสำคัญออกปาก ให้กับตัวเองหรือเพื่อน/ เขียน bullet ย่อ ๆ หากทำไม่ได้แปลว่า พึ่งเกินไป

    4. ตั้งเกณฑ์ใช้เครื่องมือ

    • งานไหน เน้นความเร็ว ให้ Bot ช่วยได้
    • งานไหน เน้นไอเดียลึก ตั้งกติกาห้ามถาม Bot จนกว่าจะร่างเองเสร็จรอบแรก

    5. รีวิวงานร่วมกับเพื่อน

    • ให้คนอื่นถาม-ตอบเกี่ยวกับ สิ่งที่คุณเขียน ดูว่าคุณอธิบายได้ลื่นแค่ไหน

    ข้อสรุป

    ใช้ประโยชน์จากเครื่องมือให้เต็มที่ แต่อย่าให้ AI ทำให้เราทั้งหมด โดยที่ไม่คิดวิเคราะห์แยกแยะ ต้องมีพื้นที่ให้สมองได้ออกกำลังเองทุกวัน

    Source:

    Paper, Blognone