AI เข้ามามีบทบาทในการทำงาน การศึกษา และการสื่อสารอย่างรวดเร็ว แต่การที่เราต่างหวังให้ ChatGPT เป็นเหมือนผู้ช่วยคนเก่ง หลายคนรู้สึกว่า ใช้แล้วก็ยังไม่ Work เท่าที่ควร ปัญหาอาจไม่ได้อยู่ที่ ChatGPT แต่อยู่ที่ เราถามถูกคำถามหรือเปล่า ทักกษะการตั้งคำถาม สำคัญมากในยุค AI นี้ และเราจะเขียนคำถามหรือ Prompt อย่างไรให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด
13 พฤษภาคม 2568 มี Blog จาก OpenAI Academy เรื่อง K-12: Mastering Your Prompts เขาได้บอกความสำเร็จ ผ่านบทความ 6 เคล็ดลับ เขียน Prompt ให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด
ความสำคัญของการเขียน Prompt จาก Kirk Gulezian
Kirk Gulezian เข้าของ Blog บอกความสำคัญของการเขียน Prompt ว่า
– การถามคำถามที่ถูกต้องก็เหมือนกับการให้คำสั่งที่ชัดเจนกับนักเรียน การที่คุณชี้แจงได้ชัดเจนแค่ไหน คำตอบที่ได้ก็จะมีประโยชน์มากขึ้น
6 กลยุทธ์เพื่อผลลัพธ์ที่ดีขึ้นใน ChatGPT
1. เขียนคำสั่งให้ชัดเจน
บอกให้ตรงจุด ว่าคุณต้องการอะไร อย่างไร และในรูปแบบไหน
- คำสั่งของคุณยิ่งชัดเจนเท่าไหร่ ChatGPT ก็ยิ่งช่วยคุณได้ดีขึ้นเท่านั้น
- ถ้าคำตอบยาวเกินไป ให้ถามใหม่ว่า สรุปให้สั้นกว่านี้ได้ไหม?
- ถ้ารู้สึกว่าเนื้อหาพื้นฐานเกินไป ให้ขอคำอธิบายที่ละเอียดขึ้นหรือระดับผู้เชี่ยวชาญ
- ถ้ารูปแบบไม่ตรงกัน ให้แสดงตัวอย่างสิ่งที่คุณต้องการ
2. ให้ข้อความอ้างอิง
ส่งตัวอย่างงานหรือสไตล์ที่ชอบ เพื่อให้มันเลียนแบบได้แม่นยำ เช่น
- ย่อหน้าที่คุณเขียนเองหรือข้อความที่ชอบ แล้วบอกว่า เลียนแบบโทนนี้ จะช่วยให้ ChatGPT จับโครงสร้าง น้ำเสียง และการใช้คำได้แม่นยำขึ้น
3. แบ่งงานซับซ้อนเป็นขั้นตอนย่อย
แบ่งเป็นขั้นตอนออกมาก่อน เพื่อให้ ChatGPT โฟกัสและตอบได้ดีขึ้น เช่น ChatGPT จะทำงานได้แม่นยำขึ้นเมื่อโฟกัสทีละส่วน
4. ให้เวลาโมเดล คิด
ถามให้มันอธิบายเหตุผลก่อนตอบ จะช่วยให้คำตอบมีคุณภาพ
ถ้าถามคำถามซับซ้อน โดยเฉพาะที่ต้องเหตุผลหรือหลายส่วน ให้ถามว่า อธิบายวิธีคิดของคุณก่อน เพื่อให้มันชะลอและตอบแม่นยำขึ้น
5. อัปโหลดข้อมูลภายนอก
ใช้ไฟล์ที่มีอยู่แล้ว เช่น แผนการสอน บันทึก เพื่อให้มันปรับให้เหมาะกับบริบทของคุณ
คุณทำส่วนยากเสร็จแล้ว เหลือให้ ChatGPT ช่วยสรุป คิดไอเดียใหม่ๆ หรือแก้ไขให้เหมาะสม
6. ทดสอบ Prompt กับตัวอย่างหลากหลาย
ลองใช้ Prompt กับหลายสถานการณ์ เพื่อดูว่า Work จริงไหมในทุกกรณี
ถ้าคุณกำลังปรับปรุง Prompt เช่น เพื่อให้คำติชมหรือสร้างเนื้อหาบทเรียนดีขึ้น ลองทดสอบกับคำถามหรืองานต่างกัน พรอมต์อาจเวิร์กสำหรับบางกรณีแต่ไม่เวิร์กสำหรับบางกรณี
ตัวอย่างการเขียน Prompt พอใช้ถึงดีมาก
ตัวอย่างที่ 1: ขอไอเดียแผนการสอน
Prompt พอใช้: ให้ฉันมีไอเดียสำหรับบทเรียนประวัติศาสตร์
→ ทำไมถึงพอใช้: พรอมต์คลุมเครือ ไม่มีทิศทางหรือจุดโฟกัส อาจทำให้ได้คำตอบทั่วๆ ไป
Prompt ดี: ให้ฉันมีไอเดียสำหรับบทเรียนประวัติศาสตร์เกี่ยวกับสงครามโลกครั้งที่สองสำหรับนักเรียนมัธยมปลาย โฟกัสกิจกรรมที่มีปฏิสัมพันธ์และเสริมความเข้าใจ
→ ทำไมถึงดี: Prompt เฉพาะเจาะจงขึ้น มีบริบท (สงครามโลกครั้งที่สอง) และกลุ่มเป้าหมาย (มัธยมปลาย) ทำให้ได้ไอเดียบทเรียนที่เกี่ยวข้อง
Prompt ดีมาก: สร้างแผนการสอนสำหรับวิชาประวัติศาสตร์ระดับมัธยมปลายเกี่ยวกับสงครามโลกครั้งที่สอง รวมกิจกรรมน่าสนใจ คำถามอภิปราย และแหล่งสื่อหลายมิติ ปรับให้นักเรียนที่เข้าใจพื้นฐานประวัติศาสตร์ศตวรรษที่ 20 อยู่แล้ว
→ ทำไมถึงดีมาก: Prompt เฉพาะมาก จัดโครงสร้างชัดเจน และปรับให้ตรงกลุ่มเป้าหมาย ทำให้ได้คำตอบครอบคลุมและใช้งานได้จริง
ตัวอย่างที่ 2: สรุปบทความข่าวหรือแหล่งเรียนรู้
Prompt พอใช้: สรุปบทความนี้ให้หน่อย
→ ทำไมถึงพอใช้: คำขอคลุมเครือ อาจทำให้ ChatGPT สรุปกว้างๆ ไม่ตรงกับความต้องการนักเรียน
Prompt ดี: สรุปบทความเกี่ยวกับการรีไซเคิลสำหรับนักเรียนชั้น ป.6
→ ทำไมถึงดี: ระบุหัวข้อและกลุ่มเป้าหมาย ทำให้ ChatGPT ใช้ภาษาที่เหมาะกับวัยและเนื้อหาในห้องเรียน
Prompt ดีมาก: สรุปใจความหลักจากบทความเกี่ยวกับการรีไซเคิล เน้นสิ่งที่นักเรียนมัธยมต้นควรเข้าใจ รวม 3 ข้อเท็จจริงสำคัญ และใช้โทนที่น่าสนใจและเข้าใจง่ายสำหรับวิทยาศาสตร์ ป.6
→ ทำไมถึงดีมาก: Prompt ละเอียด ระบุกลุ่มเป้าหมาย วิชา และเนื้อหาอย่างชัดเจน ทำให้สรุปได้ตรงจุด เหมาะวัย และพร้อมใช้ในห้องเรียน
ตัวอย่างที่ 3: สร้างแบบทดสอบ
Prompt พอใช้: สร้างแบบทดสอบเศษส่วน
→ ทำไมถึงพอใช้: คลุมเครือเกินไป ChatGPT อาจสร้างคำถามง่ายหรือยากเกินไป ไม่ตรงกับสิ่งที่สอน
Prompt ดี: สร้างแบบทดสอบเศษส่วนบวก-ลบ 5 ข้อสำหรับนักเรียน ป.5
→ ทำไมถึงดี: ระบุหัวข้อ ระดับชั้น และจำนวนข้อ ทำให้ ChatGPT สร้างแบบทดสอบที่เหมาะสม
Prompt ดีมาก: สร้างแบบทดสอบปรนัยเศษส่วนบวก-ลบตัวส่วนไม่เท่ากัน 5 ข้อสำหรับ ป.5 รวมเฉลย และมีอย่างน้อย 1 ข้อเป็นโจทย์ปัญหา ปรับให้สอดคล้องมาตรฐานคณิตศาสตร์ Common Core ระดับ ป.5
→ ทำไมถึงดีมาก: Prompt เฉพาะเรื่อง รูปแบบ ระดับชั้น และมาตรฐาน ทำให้แบบทดสอบแม่นยำและพร้อมใช้
ตัวอย่างที่ 4: สร้างวาระการประชุมบุคลากร
Prompt พอใช้: สร้างวาระการประชุมบุคลากรสัปดาห์หน้า
→ ทำไมถึงพอใช้: ไม่มีบริบทหรือลำดับความสำคัญ วาระอาจทั่วๆ ไปหรือไม่ตรงความต้องการโรงเรียน
Prompt ดี: สร้างวาระการประชุมบุคลากรประจำสัปดาห์ของโรงเรียน รวมหัวข้ออัปเดตการมาเรียน งานที่จะเกิดขึ้น และเตือนเรื่องรายงานความก้าวหน้า
→ ทำไมถึงดี: ระบุหัวข้อเฉพาะ ทำให้ ChatGPT สร้างโครงสร้างการประชุมเป็นระเบียบและเกี่ยวข้อง
Prompt ดีมาก: เตรียมวาระการประชุมบุคลากร K–8 ประจำสัปดาห์ รวม 10 นาทีทบทวนแนวโน้มการมาเรียนและพฤติกรรม 15 นาทีวางแผนงาน Family Engagement Night เดือนหน้า 10 นาทีทบทวนกำหนดเวลาส่งรายงานความก้าวหน้า และ 5 นาทีเปิดโอกาสถาม-ตอบ จัดรูปแบบให้การอภิปรายมีประสิทธิภาพและมีข้อสรุปชัดเจน
→ ทำไมถึงดีมาก: Prompt ระบุกลุ่มเป้าหมาย หัวข้อ เวลา และเป้าหมายการประชุม ทำให้ได้วาระปรับแต่งเฉพาะและใช้งานได้จริง
ตัวอย่างที่ 5: เขียนรายงานบริหารโรงเรียน
Prompt พอใช้: เขียนรายงานไตรมาส
→ ทำไมถึงพอใช้: คลุมเครือเกินไป ChatGPT จะไม่รู้ว่าโฟกัสอะไร ใครเป็นผู้อ่าน หรือการตัดสินใจที่ต้องสนับสนุน
Prompt ดี: เขียนรายงานไตรมาสสำหรับผู้บริหารโรงเรียน รวมอัปเดตการมาเรียน บุคลากร และโครงการโรงเรียน
→ ทำไมถึงดี: ระบุวัตถุประสงค์และหัวข้อหลัก ทำให้คำตอบตรงกับบริบทโรงเรียน
Prompt ดีมาก: เตรียมรายงานบริหารไตรมาสลึกรายงานสำหรับสำนักงานเขต รวมอัปเดตแนวโน้มการมาเรียน เปลี่ยนแปลงบุคลากร โครงการโรงเรียน (เช่น SEL หรือ MTSS) ไฮไลต์งบประมาณ และประเด็นที่ต้องการสนับสนุน ใส่ภาพข้อมูลเมื่อเป็นไปได้ และจัดรายงานเป็นหัวข้อย่อยพร้อมหัวข้อชัดเจน เพื่อความสะดวกในการทบทวน สิ้นสุดด้วยข้อเสนอแนะขั้นตอนถัดไปสำหรับทีมผู้บริหาร
→ ทำไมถึงดีมาก: Prompt ระบุผู้อ่าน โครงสร้าง เนื้อหา และการดำเนินการ ทำให้รายงานตรงกับความคาดหวังของโรงเรียน K–12 และแบ่งปันง่าย
ตัวอย่างที่ 6: เตรียมประชุมผู้ปกครอง
Prompt พอใช้: ช่วยเตรียมตัวสำหรับประชุมผู้ปกครอง
→ ทำไมถึงพอใช้: ไม่ชัดเจนว่าเป็นชั้นไหน นักเรียนคนใด หรือเป้าหมายอะไร ChatGPT อาจให้คำแนะนำกว้างๆ ไม่เฉพาะเจาะจง
Prompt ดี: ช่วยเตรียมตัวสำหรับประชุมผู้ปกครองนักเรียน ป.3 ที่อ่านหนังสือและโฟกัสในห้องเรียนได้ยาก
→ ทำไมถึงดี: ระบุระดับชั้น บริบท และปัญหาเฉพาะ ทำให้ ChatGPT ให้หัวข้อสนทนาและกลยุทธ์ตรงจุด
Prompt ดีมาก: ช่วยเตรียมตัวสำหรับประชุมผู้ปกครอง [Insert Name] นักเรียน ป.3 ที่อ่านหนังสือต่ำกว่าระดับชั้นและโฟกัสงานเดี่ยวได้ยาก ฉันอยากแบ่งปันความคืบหน้าทางวิชาการ อภิปรายตัวอย่างในห้องเรียน ให้คำชม และแนะนำกลยุทธ์ที่บ้านที่ไม่หนักเกินไป ใช้หมายเหตุที่ฉันเตรียมเกี่ยวกับผลการเรียนของเขา และจัดคำตอบเป็นหัวข้อสนทนาที่ใช้ได้จริงในการประชุม
→ ทำไมถึงดีมาก: Prompt เฉพาะตัวนักเรียน ปัญหา โทน โครงสร้าง และเป้าหมาย รวมหมายเหตุที่ครูจดไว้ ทำให้แผนการประชุมสมดุล น่ารัก และปฏิบัติได้จริง
ข้อสรุป:
ประชาชนที่ต้องทำงานกับ AI อย่าง ChatGPT จำไว้ว่า AI ไม่ได้ฉลาดเอง การตั้งคำถามอย่างมีระบบ ไม่ใช่แค่เทคนิค แต่เป็นทักษะสำคัญของการบริหารเวลาและการจัดการข้อมูลในยุคใหม่
